ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ನಾವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಗಳ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ನೀರು ಮತ್ತು ಮರಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ತುಂಬಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನೀರಿನ ಬದಲು ತುಪ್ಪವನ್ನು ಬಳಸಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕಟ್ಟುವುದು ವಿಚಿತ್ರ ಎನಿಸುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲವೇ? ಇಂದು ನಾವು ನಿಮಗೆ ಹೇಳಲು ಹೊರಟಿರುವುದು ಅಂತಹ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅದರ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಕೆಜಿಯಲ್ಲ, ನಲವತ್ತು ಸಾವಿರ ಕೆಜಿ ತುಪ್ಪದಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೌದು ನಾವು ನೋಡಿರುವ ಹಾಗೆ ಹಳೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಅಂತಹ ಯಾವಾಗಲೂ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ನಾವು ನೋಡಿದರೆ ಅವು ಹಳೆಯ ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೆ ಅಷ್ಟು ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾಗಿ ಕೂಡ ಇರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನ ಸ್ವಲ್ಪವೇ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ ನೋಡಿ.
ಬಿಕಾನೇರ್ ವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಂಡಾಶಾ ಜೈನ ದೇವಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಅದರ ಅಡಿಪಾಯ ತುಪ್ಪದಿಂದ ತುಂಬಿದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಕಲೆಯಿಂದ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ದಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬಂದು ಈ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ನೋಡಲು ಬರುತ್ತಾರೆ ಬಿಕಾನೇರ್‌ನ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಬಳಿ ಇರುವ ಐದು ಶತಮಾನಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಳೆಯದಾದ ಭಂಡಾಶಾ ಜೈನ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಭಂಡಾಶಾ ಎಂಬ ವ್ಯಾಪಾರಿ 1468 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು 1541 ರಲ್ಲಿ ಅವನ ಮಕ್ಕಳು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದಳು. ಭಂಡಾಶಾ ಜೈನರಿಂದ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಕಾರಣ, ಇದಕ್ಕೆ ಭಂಡಾಶಾ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ.
ನೆಲದಿಂದ ಸುಮಾರು 108 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಈ ಜೈನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ, ಐದನೇ ತೀರ್ಥಂಕರರಾದ ಸುಮತಿನಾಥ್ ಜಿ, ಮೂಲ ಬಲಿಪೀಠದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮೂರು ಅಂತಸ್ತುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕೆಂಪು ಮರಳುಗಲ್ಲು ಮತ್ತು ಅಮೃತಶಿಲೆಯಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಒಳಗಿನ ಅಲಂಕಾರವು ತುಂಬಾ ಸುಂದರವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಕಲೆಯ ಅದ್ಭುತ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಡಾ. ಶಿವಕುಮಾರ್ ಭಾನೋಟ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ದೇವಾಲಯದೊಳಗಿನ ಭಿತ್ತಿಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸಹ ಬಹಳ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿವೆ. ದೇವಾಲಯದ ನೆಲ, ಚಾವಣಿ, ಕಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಗೋಡೆಗಳು ಶಿಲ್ಪಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.
ಈ ದೇವಾಲಯವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಾರಕದ ವರ್ಗದಲ್ಲಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ 500 ವರ್ಷಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ವಿಶೇಷ ಹೊದಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.ಈ ದೇವಾಲಯವು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನೋಡಲು ಬರುವ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಕಲಾವಿದರ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ 40 ಸಾವಿರ ಕೆಜಿ ತುಪ್ಪವನ್ನು ಬಳಸಿರುವುದು ವಿಶೇಷ.